Maak een groep van 4 leerlingen en beantwoord onderstaande vragen zo goed mogelijk gebruik daarbij bijgeleverde bronnen en het internet. De eindopdracht is een presentatie van ongeveer 10 minuten. Gebruik bij het maken van de presentatie de punten die onder aan deze pagina staan en de verschillende punten uit het tabje beoordeling.

Natuurrampen beginnen altijd als een natuurverschijnsel. Zo zijn er bijvoorbeeld dagelijks aardbevingen/ vulkaanuitbarstingen waarover je niets in het nieuws hoort. Dit komt omdat wij een natuurverschijnsel pas een natuurramp noemen als mensen of menselijke bezittingen worden getroffen. De zeebeving in de Indische Oceaan op 26 december 2004 heeft ( helaas) voldaan aan deze criteria. Met zo’n 230.000 doden en miljarden dollars aan schade was in 2004 niet meer sprake van een natuurverschijnsel maar van een van de ergste natuurrampen uit de recente geschiedenis.

De natuurramp die plaatsvond op 26 december was dus een zeebeving maar de beving zelf was niet wat deze ramp zo dodelijk maakte. Na de beving ontstonden er vanuit de plaats waar de beving plaats had gevonden enorme vloedgolven genaamd tsunami’s die alle richtingen opgingen en eerst Indonesië troffen, vervolgens grote delen van Zuidoost-Azië raakten en uiteindelijk zelfs aan de westkust van Afrika voor grote schade zorgden.

Gif van Wikipedia hieronderhttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:2004_Indonesia_Tsunami_Complete.gif

De zeebeving in de Indische Oceaan was een catastrofale zeebeving wat inhoudt dat het een 9 scoort op de Schaal van Richter (9,3 om precies te zijn). De ‘Schaal van Richter’ is een schaal die aard- en zeebevingen meet door te kijken naar de trilling die een beving veroorzaakt. De ‘Schaal van Richter’ loopt van 1 t/m 12 waarbij de bevingen van 10, 11 en 12 nog nooit zijn waargenomen. De zwaarste aardbeving die ooit is gemeten had een kracht op de schaal van Richter van 9.5 (de grote Chileense aardbeving).

Hier een schaal van Richter, een bruikbare maar hele grote staat ook op Wikipedia:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Schaal_van_Richter

Dat de zeebeving in de Indische Oceaan vlak bij de Indonesische kust plaats heeft gevonden is geen toeval. Dit komt namelijk door het schuiven van twee aardplaten tegen elkaar; de Indisch-Australische plaat schuift tegen de Euraziatische plaat. Deze verschuiving is niet de enige verschuiving van platen die er op de aarde voorkomt. Alle aardplaten zijn continu in beweging. Bij Aardrijkskunde wordt er onderscheid gemaakt tussen 3 soorten bewegingen. Als twee aardplaten tegen elkaar schuiven zoals bij Indonesië wordt dit een convergente beweging genoemd (Figuur 1B), schuiven de platen juist van elkaar weg dan heet dit een divergente beweging  (Figuur 1A) en schuiven de platen in tegengestelde richting langs elkaar dan wordt dit een transforme beweging genoemd (Figuur 1C). Op figuur 2 zijn de verschillende platen en plaatgrenzen te zien alsmede de bewegingen die deze platen maken.

De Indisch-Australische plaat schuift dus tegen de Euraziatische plaat aan maar omdat de Indisch-Australische plaat zwaarder is duikt een deel van deze plaat onder de Euraziatische plaat zoals is afgebeeld op figuur 1B. Dit onderduiken van de Indisch-Australische plaat gaat niet gemakkelijk maar heel stroef. De platen blijven een lange tijd tegen elkaar gedrukt zonder dat er sprake is van beweging en hierdoor bouwt de druk op de platen op. Als de druk hoog genoeg is schiet de Indisch-Australische plaat in 1 keer los en schuift langs de Euraziatische plaat naar beneden (in figuur 1 afgebeeld bij de zwarte pijl) waarbij alle opgebouwde druk vrij komt. Op dat moment vindt er een aardbeving plaats en de zwaarte van de aardbeving hangt daarbij af van de hoeveelheid druk die er is opgebouwd. De druk die vóór de aardbeving van 26 december 2004 is opgebouwd moet gigantisch zijn geweest en dit is dan ook de reden geweest dat de aardbeving een catastrofaal effect heeft gehad. Naast alle druk die vrij kwam gebeurde er ook iets met al het water dat boven op de platen lag. Door de convergente beweging werd een deel van het water ineens naar beneden getrokken door de beweging van de Indisch-Australische plaat en vervolgens omhoog geduwd door de beweging van de Euraziatische plaat. Hierdoor kon de Tsunami van 26 december 2004 ontstaan (Figuur 3).

Opdrachten :

1. Maak voor de volgende vraag gebruik van het internet. Komt er vulkanisme voor in Indonesië? Zo ja, hoe ontstaat dit dan

2. Bekijk figuur 2: Gaan er in de toekomst nog meer grote aardbevingen plaatsvinden rond Indonesië?